THE NEW YORK SUN – Editorial of The New York Sun | April 16, 2021
Ba Sàm lược dịch
Về quyết định rút lui khỏi Afghanistan của Tổng thống Biden, chúng tôi vừa ngồi xuống để viết thì một email gửi đến với dòng tiêu đề “Chủ đề tuyệt vời”. Nó liên kết với một cuộc trò chuyện trên Twitter, trích dẫn lời kể của Richard Holbrooke về cuộc trò chuyện mà ông đã có với phó tổng thống lúc bấy giờ, cho thấy bài học nào cho Afghanistan mà Tổng thống tương lai thứ 46 đã rút ra từ việc chúng ta từ bỏ miền Nam Việt Nam.
Cuộc trò chuyện được tường thuật trong cuốn sách Our Man của George Packer. Ông trích lời Holbrooke, khi đó là đại diện đặc biệt ở Afghanistan, kể về cuộc gặp gỡ với ông Biden tại Nhà Trắng. “Khi tôi đề cập đến vấn đề của phụ nữ, ông Biden đã bùng nổ. Gần như đứng dậy khỏi ghế, ông ấy nói, ‘Tôi không đưa con trai của tôi trở lại đó để liều mạng vì quyền của phụ nữ, nó sẽ không hiệu quả, đó không phải là những gì để họ phải ở đó.’ “
Ông Holbrooke đã cố gắng phác thảo vị trí mà ông và Ngoại trưởng Clinton đã đảm nhận. Ông Packer trích dẫn lời của ông Holbrooke khi nói rằng ông Biden “nghĩ đó là chuyện nhảm nhí, và điều này trở thành một cuộc thảo luận lớn hơn nhiều liên quan đến toàn bộ diễn biến của những gì sẽ xảy ra, và điều này khá lạ thường. Joe đã đưa ra quan điểm, rõ ràng và đơn giản, rằng chúng tôi phải rời khỏi Afghanistan.”
Ông Biden, trong cuộc nói chuyện với Packer / Holbrooke, đã cảnh báo rằng “chúng ta đang đối mặt với một sự suy yếu về chính trị” và cùng với thất nghiệp “Afghanistan còn là một vấn đề khác nữa, có thể kéo chúng ta xuống và chúng ta phải tìm con đường thoát ra, rằng chúng ta phải làm những gì chúng ta đã làm ở Việt Nam.” Điều đó, ông Packer trích lời Holbrooke nói, “nó khiến tôi bị sốc và tôi nhận xét ngay lập tức, rằng tôi nghĩ là chúng ta phải có nghĩa vụ nhất định đối với những người đã tin tưởng vào chúng ta.”
“Chết tiệt, chúng ta không phải lo lắng về điều đó,” Holbrooke trích lời ông Biden. “Chúng ta đã làm điều đó ở Việt Nam, Nixon và Kissinger thoát khỏi mà không hề hấn gì.” Khi Holberooke nói, “Nhưng có những hậu quả chiến lược lớn hơn ở đây,” thì ông Biden hỏi, “Chúng là gì?” Holbrooke đã cố gắng phác thảo chúng và những gì liên quan, rằng ông Biden “rõ ràng nghĩ là tôi đang nói những lời tào lao của cánh hữu”.
Nó đây rồi. Điều mà ông Biden có vẻ đã nói đến là sự phản bội của miền Nam Việt Nam, khi ông Nixon đe dọa Tổng thống Thiệu. Nhà lãnh đạo can đảm của miền Nam Việt Nam biết rằng Hiệp định Hòa bình vừa đạt được với những người cộng sản tại Paris sẽ hủy diệt đất nước của ông ta và chần chừ trong việc ký kết. Nixon gửi cho ông một lá thư do Kissinger soạn thảo, cảnh báo rằng miền Nam Việt Nam sẽ bị Quốc hội Mỹ bỏ rơi.
“Sự tàn bạo đếch là gì cả,” Nixon nói với Kissinger. “Ông chưa bao giờ nhìn thấy nó nếu thằng khốn này không đi cùng, tin tôi đi.“
Tuy nhiên, có một sự khác biệt lớn, ít nhất là theo quan điểm của chúng tôi, giữa cách Tổng thống Nixon và Bộ trưởng Kissinger tự cho mình vô tội với Việt Nam và những gì Tổng thống Biden và Đảng Dân chủ đang chuẩn bị làm ở Afghanistan. Ông Kissinger cũng như chúng ta tin rằng Mỹ có thể duy trì một chính phủ tự do ở Việt Nam nếu Nixon không bị lật đổ ở Watergate (số kiếp của Việt Nam là kết quả của Watergate, nếu không phải là mục đích của nó).
Ngay cả vào thời kỳ cuối của chính quyền đảng Cộng hòa, Tổng thống Ford và Bộ trưởng Kissinger đã nỗ lực làm việc với Quốc hội, với hy vọng có được sự tiếp tế cho người Việt Nam. Đảng Dân chủ, đang kiểm soát của Quốc hội, đã cắt viện trợ cho miền Nam Việt Nam. Trong tấn bi kịch lớn nhất kể từ khi mất Đông Âu, Việt Nam đã thất thủ, và Đông Dương bị cuốn vào đêm dài của chủ nghĩa cộng sản.
Liệu ông Biden và Bộ trưởng Blinken có đang làm việc với Quốc hội để cố gắng cứu vãn cái ngày mà Tổng thống Ford và Bộ trưởng Kissinger đã từng cố gắng để làm đối với Việt Nam?
Và liệu họ có gặp phải sự chống đối mà thế hệ trước nhận được từ đảng Dân chủ? Bài học mà ông Biden có vẻ đã rút ra từ Việt Nam là chúng ta có thể từ bỏ các đồng minh ban đầu của mình, khi Nga và Trung Quốc quan sát và ma quỷ làm hậu thuẫn.
